Učinkovitost finančne izravnave. Študija primera občin na Poljskem
DOI:
https://doi.org/10.4335/15.4.803-825(2017)Ključne besede:
lokalna raven upravljanja, finančne neskladnosti, finančna izravnava, medvladni transferji, PoljskaPovzetek
Namen tega prispevka je oceniti učinkovitost mehanizma fiskalne izravnave za občine na Poljskem. V prispevku je preverjena naslednja hipoteza: mehanizem finančne izravnave, ki se uporablja za občine na Poljskem, je sestavljen iz treh delov splošne državne pomoči. Resda zmanjša neskladja med občinami, kar zadeva njihove prihodke na prebivalca, a učinkovitost določenih transferjev se razlikuje. Razlike v prihodkih med občinami so proučevane z uporabo razmerja med najnižjim in najvišjim do povprečnim prihodkom in koeficienta variacije. Najučinkovitejši transfer je izravnalni del splošne državne pomoči. Instrumenti horizontalne izravnave imajo omejen vpliv na zmanjševanje neskladij med prihodki občin. Te neskladnosti lahko odpravijo prerazporeditveni transferji.
Literatura
Blöchliger, H. (2014) Fiscal Equalisation: A Cross-Country Perspective, paper prepared for the conference on “Fiscal Equalisation”, Berlin, 26-27 June 2014, http://www.polsoz.fu-berlin.de/polwiss/forschung/systeme/polsystem/veranstaltungen/tagung-zur-reform/ppt-und-paper/bloechliger.pdf.
Blöchliger, H., Merk, O., Charbit, C. & Mizell, L. (2007) Fiscal Equalisation in OECD Countries, OECD Network on Fiscal Relations Across Levels of Government, Working Paper, No. 4 (Paris: OECD).
Boadway, R. (2004) The Theory and Practice of Equalization, CESifo Economic Studies, 50(1), pp. 211–254.
Buchanan, J. M. (1950) Federalism and Fiscal Equity, The American Economic Review, 40(4), pp. 583−599.
Clemens, J. & Veldhuis, N. (eds.) (2013) Federalism and Fiscal Transfers: Essays on Australia, Germany, Switzerland, and the United States (Vacouver: Fraser Institute).
Dafflon, B. (2007) Fiscal Capacity Equalization in Horizontal Fiscal Equalization Programs, In: Boadway, R. & Shah, A. (eds.) Intergovernmental Fiscal Transfers Principles and Practice (Washington: The World Bank).
Ebel, R. D. & Petersen, J. E. (eds.) (2012) The Oxford Handbook of State and Local Government Finance (Oxford University Press).
Friedrich, P., Reiljan, J. & Nam, C. W. (2010) The Need of Municipal Fiscal Equalization Reform in Estonia, Discussions on Estonian economic policy, 18, pp. 52−73, http://dx.doi.org/10.15157/tpep.v18i0.873.
GUS [Central Statistical Office] (2015) Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego w 2014 roku (Warsaw: Główny Urząd Statystyczny).
Herbst, M., Herczyński, J. & Levitas, A. (2009) Finansowanie oświaty w Polsce – diagnoza, dylematy, możliwości (Warsaw: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR).
Herczyński, J. (2011) Silne i słabe strony subwencji oświatowej w Polsce, In: Kubicki, P. & Zbieranek, P. (eds.) Samorząd a edukacja (Gdansk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Fundacja Konrada Adenauera).
Izdebski, H. (2013) Funkcjonowanie instytucji wpłat na subwencję ogólną („janosikowe”) z punktu widzenia finansów m.st. Warszawy i województwa mazowieckiego, Samorząd Terytorialny, 11, pp. 5−16.
Kopańska, A. (2014) Efektywność decentralizacji. Analiza zdecentralizowanego dostarczania dóbr o charakterze ponadlokalnym (Warsaw: Difin).
Kornberger-Sokołowska, E. (2013) Zasada adekwatności w systemie finansów samorządu terytorialnego w Polsce (Warsaw: LexisNexis).
Malinowska-Misiąg, E. & Misiąg, W. (2006) Finanse publiczne w Polsce (Warsaw, Rzeszow: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie).
Misiąg, W. (2011) System finansowania oświaty – krytyczna analiza istniejących uregulowań, In: Kubicki, P. & Zbieranek, P. (eds.) Samorząd a edukacja (Gdańsk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Fundacja Konrada Adenauera).
Misiąg, W. (2015) Finanse samorządowe po 25 latach – stan i rekomendacje, raport przygotowany przez Instytut Badań i Analiz Samorządowych Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, available at: http://ibaf.edu.pl/aktch ualnosci,zapowiedz_raport_misiag.html (June 18, 2017).
Misiąg, W. & Tomalak, M. (2010) Analiza algorytmów podziału środków publicznych z punktu widzenia polityki regionalnej (Warsaw: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego).
Niezgoda, A. (2012) Podział zasobów publicznych między administrację rządową i samorządową (Warsaw: LEX).
OECD (2013) Fiscal Federalism 2014: Making Decentralisation Work (Paris: OECD Publishing), http://dx.doi.org/10.1787/9789264204577-en.
Ofiarski, Z. (2012) „Pozytywny” system wyrównywania poziomu dochodów jednostek samorządu terytorialnego, In: Izdebski, H., Nelicki, A. & Zachariasz, I. (eds.) Finanse komunalne a konstytucja (Warsaw: Biuro Trybunału Konstytucyjnego).
Olejniczak, J. (2014) The Influence of the Equalisation Mechanism Under the General Subsidy Upon the Financial Situation of Communes as Exemplified by the Urban Communes of Lower Silesia Voivodeship – Study Results, Economic Development and Management of Regions, The International Conference “Hradec Economic Days 2014”, February 4th and 5th, 2014, peer-reviewed conference proceedings, part V, pp. 91-104.
Patrzałek, L. (2009) Elementy poziomej redystrybucji środków w systemie finansów samorządu terytorialnego, In: Filipiak, B. & Walczak, B. (eds.) Finanse 2009 – Teoria i praktyka. Finanse publiczne II, Zeszyty Naukowe, 547 (Szczecin: Uniwersytet Szczeciński), pp. 195−204.
Podstawka, M. & Świrska, A. (2010) Subwencja wyrównawcza i jej rola w kształtowaniu sytuacji dochodowej wybranych gmin województwa mazowieckiego, Acta Scientiarum Polonorum, series Oeconomia, 9(3), pp. 215−225.
Poniatowicz, M. & Wyszkowska, D. (2015) Dysfunction of Fiscal Equalization Mechanisms in the System of Local Government Finances in Poland, Lex Localis - Journal of Local Self-Government, 13(4), pp. 1019-1045, doi 10.4335/13.3.1019-1045(2015).
Portnov, B. A. & Felsenstein D. (2010) On the suitability of income inequality measures for regional analysis: Some evidence from simulation analysis and bootstrapping tests, Socio-Economic Planning Sciences, 44(4), pp. 212–219, doi: 10.1016/j.seps.2010.04.002.
Primorac, M. (2015) The Effectiveness of Fiscal Equalization in Croatia, Economic Research - Ekonomska Istraživanja, 28(1), pp. 299–311, doi: 10.1080/1331677X.2015.1043780.
Shah, A. (2006) Local governance in industrial countries (Washington: The World Bank).
Shah, A. (2007) Institutional Arrangements for Intergovernmental Fiscal Transfers and a Framework for Evaluation, In: Boadway, R. & Shah, A. (eds.) Intergovernmental Fiscal Transfers Principles and Practice (Washington: The World Bank).
Shankar, R. & Shah, A. (2003) Bridging the Economic Divide Within Countries: A Scorecard on the Performance of Regional Policies in Reducing Regional Income Disparities, World Development, 31(8), pp. 1421-1441, doi: 10.1016/S0305-750X(03)00098-6.
Shankar, R. & Shah, A. (2008) Regional Income Disparities and Convergence: Measurement and Policy Impact Evaluation, In: Shah, A. (ed.) Macro Federalism and Local Finance (Washington: The World Bank).
Slukhai, S. (2015) Ukrainian Fiscal Equalization: Does it Need an Improvement?, Bulletin of Taras Shevchenko National University of Kyiv. Economics, 1(166), pp. 45-51, doi: dx.doi.org/ 10.17721/1728-2667.2015/166-1/5.
Swianiewicz, P. (2011) Finanse samorządowe. Koncepcje, realizacja, polityki lokalne (Warsaw: Municipium).
Turała, M. (2011) Mechanizm równoważenia dochodów jednostek samorządu terytorialnego a kohezja terytorialna i autonomia finansowa samorządów, In: Urbańczyk, E. & Skoczylas, W. (eds.), Zarządzanie finansami w jednostkach samorządu terytorialnego, Zeszyty Naukowe, 687 (Szczecin: Uniwersytet Szczeciński), pp. 259−271.
Turała, M. (2015) Equalization of Territorial Units’ Incomes – a Case Study of Poland, In: Sobczak, E., Bal-Domańska, B. & Raszkowski, A. (eds.) Local and Regional Economy in Theory and Practice, Research Papers of Wrocław University of Economics, no. 394 (Wrocław: Wrocław university of Economics), pp. 187−195, doi: 10.15611/pn.2015.394.20.
Uryszek, T. (2011) System wyrównywania dochodów gmin w województwie łódzkim, Studia Ekonomiczne Regionu Łódzkiego, 5, (Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, oddział w Łodzi), pp. 65-77.
Wernik, A. (2011) Finanse publiczne. Cele, struktury, uwarunkowania (Warsaw: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne).
Blöchliger, H., Merk, O., Charbit, C. & Mizell, L. (2007) Fiscal Equalisation in OECD Countries, OECD Network on Fiscal Relations Across Levels of Government, Working Paper, No. 4 (Paris: OECD).
Boadway, R. (2004) The Theory and Practice of Equalization, CESifo Economic Studies, 50(1), pp. 211–254.
Buchanan, J. M. (1950) Federalism and Fiscal Equity, The American Economic Review, 40(4), pp. 583−599.
Clemens, J. & Veldhuis, N. (eds.) (2013) Federalism and Fiscal Transfers: Essays on Australia, Germany, Switzerland, and the United States (Vacouver: Fraser Institute).
Dafflon, B. (2007) Fiscal Capacity Equalization in Horizontal Fiscal Equalization Programs, In: Boadway, R. & Shah, A. (eds.) Intergovernmental Fiscal Transfers Principles and Practice (Washington: The World Bank).
Ebel, R. D. & Petersen, J. E. (eds.) (2012) The Oxford Handbook of State and Local Government Finance (Oxford University Press).
Friedrich, P., Reiljan, J. & Nam, C. W. (2010) The Need of Municipal Fiscal Equalization Reform in Estonia, Discussions on Estonian economic policy, 18, pp. 52−73, http://dx.doi.org/10.15157/tpep.v18i0.873.
GUS [Central Statistical Office] (2015) Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego w 2014 roku (Warsaw: Główny Urząd Statystyczny).
Herbst, M., Herczyński, J. & Levitas, A. (2009) Finansowanie oświaty w Polsce – diagnoza, dylematy, możliwości (Warsaw: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR).
Herczyński, J. (2011) Silne i słabe strony subwencji oświatowej w Polsce, In: Kubicki, P. & Zbieranek, P. (eds.) Samorząd a edukacja (Gdansk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Fundacja Konrada Adenauera).
Izdebski, H. (2013) Funkcjonowanie instytucji wpłat na subwencję ogólną („janosikowe”) z punktu widzenia finansów m.st. Warszawy i województwa mazowieckiego, Samorząd Terytorialny, 11, pp. 5−16.
Kopańska, A. (2014) Efektywność decentralizacji. Analiza zdecentralizowanego dostarczania dóbr o charakterze ponadlokalnym (Warsaw: Difin).
Kornberger-Sokołowska, E. (2013) Zasada adekwatności w systemie finansów samorządu terytorialnego w Polsce (Warsaw: LexisNexis).
Malinowska-Misiąg, E. & Misiąg, W. (2006) Finanse publiczne w Polsce (Warsaw, Rzeszow: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie).
Misiąg, W. (2011) System finansowania oświaty – krytyczna analiza istniejących uregulowań, In: Kubicki, P. & Zbieranek, P. (eds.) Samorząd a edukacja (Gdańsk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Fundacja Konrada Adenauera).
Misiąg, W. (2015) Finanse samorządowe po 25 latach – stan i rekomendacje, raport przygotowany przez Instytut Badań i Analiz Samorządowych Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, available at: http://ibaf.edu.pl/aktch ualnosci,zapowiedz_raport_misiag.html (June 18, 2017).
Misiąg, W. & Tomalak, M. (2010) Analiza algorytmów podziału środków publicznych z punktu widzenia polityki regionalnej (Warsaw: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego).
Niezgoda, A. (2012) Podział zasobów publicznych między administrację rządową i samorządową (Warsaw: LEX).
OECD (2013) Fiscal Federalism 2014: Making Decentralisation Work (Paris: OECD Publishing), http://dx.doi.org/10.1787/9789264204577-en.
Ofiarski, Z. (2012) „Pozytywny” system wyrównywania poziomu dochodów jednostek samorządu terytorialnego, In: Izdebski, H., Nelicki, A. & Zachariasz, I. (eds.) Finanse komunalne a konstytucja (Warsaw: Biuro Trybunału Konstytucyjnego).
Olejniczak, J. (2014) The Influence of the Equalisation Mechanism Under the General Subsidy Upon the Financial Situation of Communes as Exemplified by the Urban Communes of Lower Silesia Voivodeship – Study Results, Economic Development and Management of Regions, The International Conference “Hradec Economic Days 2014”, February 4th and 5th, 2014, peer-reviewed conference proceedings, part V, pp. 91-104.
Patrzałek, L. (2009) Elementy poziomej redystrybucji środków w systemie finansów samorządu terytorialnego, In: Filipiak, B. & Walczak, B. (eds.) Finanse 2009 – Teoria i praktyka. Finanse publiczne II, Zeszyty Naukowe, 547 (Szczecin: Uniwersytet Szczeciński), pp. 195−204.
Podstawka, M. & Świrska, A. (2010) Subwencja wyrównawcza i jej rola w kształtowaniu sytuacji dochodowej wybranych gmin województwa mazowieckiego, Acta Scientiarum Polonorum, series Oeconomia, 9(3), pp. 215−225.
Poniatowicz, M. & Wyszkowska, D. (2015) Dysfunction of Fiscal Equalization Mechanisms in the System of Local Government Finances in Poland, Lex Localis - Journal of Local Self-Government, 13(4), pp. 1019-1045, doi 10.4335/13.3.1019-1045(2015).
Portnov, B. A. & Felsenstein D. (2010) On the suitability of income inequality measures for regional analysis: Some evidence from simulation analysis and bootstrapping tests, Socio-Economic Planning Sciences, 44(4), pp. 212–219, doi: 10.1016/j.seps.2010.04.002.
Primorac, M. (2015) The Effectiveness of Fiscal Equalization in Croatia, Economic Research - Ekonomska Istraživanja, 28(1), pp. 299–311, doi: 10.1080/1331677X.2015.1043780.
Shah, A. (2006) Local governance in industrial countries (Washington: The World Bank).
Shah, A. (2007) Institutional Arrangements for Intergovernmental Fiscal Transfers and a Framework for Evaluation, In: Boadway, R. & Shah, A. (eds.) Intergovernmental Fiscal Transfers Principles and Practice (Washington: The World Bank).
Shankar, R. & Shah, A. (2003) Bridging the Economic Divide Within Countries: A Scorecard on the Performance of Regional Policies in Reducing Regional Income Disparities, World Development, 31(8), pp. 1421-1441, doi: 10.1016/S0305-750X(03)00098-6.
Shankar, R. & Shah, A. (2008) Regional Income Disparities and Convergence: Measurement and Policy Impact Evaluation, In: Shah, A. (ed.) Macro Federalism and Local Finance (Washington: The World Bank).
Slukhai, S. (2015) Ukrainian Fiscal Equalization: Does it Need an Improvement?, Bulletin of Taras Shevchenko National University of Kyiv. Economics, 1(166), pp. 45-51, doi: dx.doi.org/ 10.17721/1728-2667.2015/166-1/5.
Swianiewicz, P. (2011) Finanse samorządowe. Koncepcje, realizacja, polityki lokalne (Warsaw: Municipium).
Turała, M. (2011) Mechanizm równoważenia dochodów jednostek samorządu terytorialnego a kohezja terytorialna i autonomia finansowa samorządów, In: Urbańczyk, E. & Skoczylas, W. (eds.), Zarządzanie finansami w jednostkach samorządu terytorialnego, Zeszyty Naukowe, 687 (Szczecin: Uniwersytet Szczeciński), pp. 259−271.
Turała, M. (2015) Equalization of Territorial Units’ Incomes – a Case Study of Poland, In: Sobczak, E., Bal-Domańska, B. & Raszkowski, A. (eds.) Local and Regional Economy in Theory and Practice, Research Papers of Wrocław University of Economics, no. 394 (Wrocław: Wrocław university of Economics), pp. 187−195, doi: 10.15611/pn.2015.394.20.
Uryszek, T. (2011) System wyrównywania dochodów gmin w województwie łódzkim, Studia Ekonomiczne Regionu Łódzkiego, 5, (Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, oddział w Łodzi), pp. 65-77.
Wernik, A. (2011) Finanse publiczne. Cele, struktury, uwarunkowania (Warsaw: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne).
Objavljeno
2017-10-25
Številka
Rubrika
Article
