Pomanjkljivosti in prednosti poljske lokalne samouprave v 21. stoletju: socialna posvetovanja na lokalni ravni
DOI:
https://doi.org/10.4335/19.1.19-37(2021)Ključne besede:
javni dialog, samouprava, socialna posvetovanja, socialni dialog, komunikacijske tehnologije, občina, udeležba, posvetovanjePovzetek
Namen prispevka je predstaviti poljsko empirijo o oblikovanju in razvoju lokalne samouprave v postkomunističnem političnem režimu ter razvoju nekaterih sodobnih oblik družbenih posvetovanj, zlasti na lokalni ravni. V številnih upravnih enotah je mogoče opaziti, da so se vezi med lokalnimi družbami in lokalnimi oblastmi v zadnjih letih okrepile. Poljski lokalni samoupravni organi razvijajo nove oblike in orodja komuniciranja. Občinam zagotavljajo svobodo sodelovanja v postopku odločanja in omogočajo hitrejšo izmenjavo informacij in odgovorov na lokalne probleme.
Literatura
Ahlstrom-Vij, K. (2012) Why Deliberative Democracy is (Still) Untenable, Public Affairs Quarterly, 26(3), pp. 199-220.
BADAM Baza Danych Miasta (2018) Reports on Poznań. 03. City Administration. Public participation and social consultations, available at: https://badam.poznan.pl/en/v-budget-and-development/public-consultation-and-citizen-participation (July 12, 2019).
Bartnicki, S. (2014) Konsultacje społeczne jako aspekt demokracji semibezpośredniej we władztwie gminnym województwa podlaskiego, Pogranicze. Studia Społeczne, 23, pp. 167-186.
Bożek, M. (2012) Konstytucyjne podstawy partycypacji społecznej i formy jej realizacji w samorządzie terytorialnym, Przegląd Sejmowy, 5(112), pp. 89-113.
Brezovnik, B. (2008) Decentralization in Theory and Practice, Lex Localis – Journal of Local Self-Government, 6(1), pp. 87-103, https://doi.org/10.4335/33.
Bua, A. & Escobar, E. (2018) Participatory-Deliberative Process and Public Agendas: Lessons for Policy and Practice, Policy Design and Practice 1(2), pp. 126-140, https://doi.org/10.1080/25741292.2018.1469242.
Chambers, S. (2018) Human Life is Group Life: Deliberative Democracy for Realists, Critical Review. A Journal of Politics and Society, 30(1-2), pp. 36-48, https://doi.org/10.1080/08913811.1466852.
Cross, B. (2019) Deliberative systems theory and activism, Critical Review of International and Political Philosophy, pp. 1-18, https://doi.org/10.1080/13698230.2019.1584842.
Curato, N., Dryzek, J.S., Ercan, S.A., Hendriks, C.M. & Niemeyer, S. (2017) Twelve Key Findings in Deliberative Democracy Research, Dædalus. Journal of the American Academy of Arts & Sciences. The Prospects and Limits of Delibarative Democracy, 146(3), pp. 28-38, https://doi.org/10.1162/DAED_a_004444.
Curato, N., Hammond, M. & Min, J.B. (2019) Power in Deliberative Democracy. Norms, Forums, Systems, (Palgrave Macmillan), https://doi.org/10.10007/978-3-319-95534-6.
Desperak, I. (2014) Dialog społeczny a partycypacja (na przykładzie Łodzi), In: Sienkiewicz, M. W. & Sidor, M. (eds.) Dialog obywatelski: formy, mechanizmy, bariery i perspektywy rozwoju (Lublin: Wydawnictwo Fundacji Centrum Rozwoju Lokalnego), pp. 169-180.
Długosz, D. & Wygański, J. J. (2005) Obywatele współdecydują. Przewodnik po partycypacji społecznej (Warszawa: Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych).
Elster, J. (1998) (ed.) Deliberative Democracy (New York: Cambridge University Press), https://doi.org/10.1017/CBO9781139175005.
Elstub, S., Ercan, S. & Mendonça, R.F. (2016), The Fourth Generation of Deliberative Democracy, Critical Policy Studies, 10(2), pp. 139-151, https;//doi.org/10.1080/19460171.1175956.
Ercan, S. A. & Dryzek, J. S. (2015) The Reach of Deliberative Democracy, Policy Studies, 36(3), pp. 241-248, http://dx.doi.org/10.1080/01442872.2015.1065969.
Escobar, E. (2011) Public Dialogue and Deliberation. A Communication Perspective for Public Engagement Practitioners (Edinburgh Beltane – Beacon for Public Engagement).
Fazi, E. & Smith, J. (2006) Civil dialogue: making it work better. Study commissioned by the Civil Society Contact Group, available at: http://act4europe.horus.be/module/filelib/civil%dialogue/%making%it%work%better.pdf (March 18, 2019).
Ferández-Martínez, J. L., García-Espín, P. & Jiménez-Sánchez, M. (2019) Particiatory Frustration: The Unintended Cultural Effect of Local Democratic Innovations, Administration & Society, pp. 1-31, https://doi.org/10.1177/0095399719833628.
Gminny Ośrodek Kultury Goczałkowice-Zdrój, Aktualności, Konsultacje społeczne, available at: http://gok.goczalkowicezdroj.pl/aktualnosc-2-25208-konsultacje_spoleczne_projektu_uchwaly.html (January 5, 2020).
Habermas, J. (1984) The Theory of Communicative Action vol. I. Reason and the Rationalization of Society (Boston: Beacon Press).
Hendriks, C. M. (2016) Coupling Citizens and Elites in Deliberative Systems: The Role of Institutional Design, European Journal of Political Research, 55(1), pp. 43-60, https://doi.org/10.1111/1475-6765.12123.
Kowalczyk, M. (2019) Cyfrowe państwo. Uwarunkowania i perspektywy (Warszawa: Wydawnictwo PWN).
Krajewska, A. (2007) Konsultacje społeczne w praktyce. Studium dwóch przypadków, In: Rymsza, M. (ed.) Organizacje pozarządowe. Dialog obywatelski. Polityka państwa (Warszawa: Instytut Spraw publicznych), pp. 127-154.
Kubas, S. (2014) Konsultacje społeczne jako przejaw partycypacji w życiu publicznym na przykładzie miasta Katowic, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, 21(2), pp. 169-187.
Kuć-Czajkowska, K. A. & Wasil, J. (2014) Elektroniczne oblicze władzy lokalnej w Polsce – dialog obywatelski przy użyciu narzędzi ICT, In: Sienkiewicz, M. M. & Sidor, M. (eds.) Dialog obywatelski: formy, mechanizmy, bariery i perspektywy rozwoju (Lublin: Wydawnictwo Fundacji Centrum Rozwoju Lokalnego), pp. 111-122.
Kuyper, J. W. (2018) The Instrumental Value of Deliberative Democracy – Or, do we have Good Reasons to be Deliberative Democrats?, Journal of Public Deliberation, 14(1), pp. 1-33, available at: https://www.publicdeliberation.net/jpd/vol114/art1 (March 21.2019).
Lupia, A. & Norton, A. (2017) Inequality is Always in the Rom: Language & Power in Deliberative Democracy, Dædalus. Journal of the American Academy of Arts & Sciences. The Prospects and Limits of Delibarative Democracy, 146(3), pp. 64-76, https://doi.org/10.1162/DAED_a_00447.
Makowski, G. (2013) Międzynarodowe standardy partycypacji publicznej na poziomie lokalnym. Analiza wybranych aktów prawa porównawczego, In: Sobiesiak-Penszko, P. (ed.) Prawo a partycypacja publiczna. Bilans monitoringu 2012 (Warszawa: Instytut Spraw Publicznych), pp. 11-23.
Makowski, G. (2013) Przegląd prawno-instytucjonalnych ram konsultacji społecznych na poziomie samorządu terytorialnego, In: Sobiesiak-Penszko, P. (ed.) Prawo a partycypacja publiczna. Bilans monitoringu 2012 (Warszawa: Instytut Spraw Publicznych), pp. 24-45.
Marchaj, R. (2017) Konsultacje społeczne w sprawie utworzenia związku metropolitalnego w województwie śląskim, Metropolitan, 1(7), pp. 18-30.
Markowski, R. (2014) Demokracja i demokratyczne innowacje. Z teorią w praktykę (Warszawa: Instytut Obywatelski), available at: http://www.instytutobywatelski.pl (December 21, 2019).
Mendza-Drozd, M. (2010) Zagadnienie konsultacji społecznych w Unii Europejskiej. Analiza wybranych instytucji i dokumentów, opracowanie w ramach zleconego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej „Badania efektywności mechanizmów konsultacji społecznych” realizowanego w ramach Programu operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Warszawa sierpień 2010, availlable at: http//www. partycypacjaobywatelska.pl/uploads/2b_konsultacje_ue_raport.pdf (June 08,2019).
Operational Programme Digital Poland for 2014-2020, available at: http://www.fundusze europejskie.gov.pl/media/10410/POPC_eng_1632015.pdf (January 5, 2020).
Parkinson, J. (2006) Deliberating in the Real World: Problems of Legitimacy in Deliberative Democracy (Oxford: Oxford University Press).
Parnes, J. (2014) Rola ICT w rozwoju lokalnego dialogu obywatelskiego, In Sienkiewicz, M. W. & Sidor, M. (eds.) Dialog obywatelski: formy, mechanizmy, bariery i perspektywy rozwoju (Lublin: Wydawnictwo Fundacji Centrum Rozwoju Lokalnego), pp. 123-130.
Raport końcowy z badania efektywności mechanizmów konsultacji społecznych, znak sprawy: 43/DPP/PN/2009 (2011) (Warszawa: Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013), available at http://www. pożytek.gov.pl/files/Biblioteka/raport_efekt_konsult.pdf (January 06, 2020).
Rawls, J. (1999) A Theory of Justice. Revised Edition (Oxford, New York: Oxford University Press).
Sartori, G. (1962) Democratic Theory (Detroit: Wayne State University Press).
Schimanek, T. (2007) Dialog obywatelski Polska 2007. Ocena wybranych instytucji dających obywatelom możliwość wpływania na podejmowanie decyzji publicznych (Warszawa: Fundacja Instytut Spraw publicznych, Warszawa).
Shapiro, I. (2017) Collusion in Restraint of Democracy: Against Political Deliberation, Dædalus. Journal of the American Academy of Arts & Sciences. The Prospects and Limits of Delibarative Democracy, 146(3), pp. 77-84, https://doi.org/10.1162/DAED_a_00448.
Sienkiewicz, M.W. & Sidor, M. (eds.) (2014) Dialog obywatelski: formy, mechanizmy, bariery i perspektywy rozwoju (Lublin: Wydawnictwo Fundacji Centrum Rozwoju Lokalnego).
Sienkiewicz, M. W. (2014) Determinanty rozwoju społeczeństwa obywatelskiego na poziomie powiatu w Polsce, In Sienkiewicz, M. W. & Sidor, M. (eds.) Dialog obywatelski: formy, mechanizmy, bariery i perspektywy rozwoju (Lublin: Wydawnictwo Fundacji Centrum Rozwoju Lokalnego), pp. 13-28.
Sobiesiak-Penszko, P. (ed.) (2013) Prawo a partycypacja publiczna. Bilans monitoringu 2012 (Warszawa: Fundacja Instytut Spraw Publicznych).
Sokalska, E. (2017) The Crisis of Representative Democracy - Deliberative Democracy as the Legitimization of State and Local Authorities, Law and Forensic Science” 13(1), pp. 28-38, available at: http:www.lawforensics.org (December 4, 2019).
Stokes, S.C. (1998) Pathologies of Deliberation, In: Elster, J. (ed.) Deliberative Democracy (New York: Cambridge University Press), pp. 123-139, https://doi.org/10.1017/CBO9781139175005.007.
Towalski, R. (ed.) (2007) Dialog społeczny. Najnowsze dyskusje i koncepcje (Warszawa: Centrum Partnerstwa Społecznego DIALOG, Fundacja Instytut Spraw Publicznych).
Ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustaw o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych ustaw, Journal of Laws of the Republic of Poland 2001, no. 45, pos. 497.
Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, Journal of Laws of the Republic of Poland 2018, pos. 130.
Ustawa z dnia 22 marca 1990 r. o terenowych organach administracji ogólnej, Journal of Laws of the Republic of Poland 1990, no. 21, pos. 123.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym, Journal of Laws of the Republic of Poland 1990, no. 16, pos. 95.
Uziębło, P. (2009) Demokracja partycypacyjna (Gdańsk: Centrum Badań Społecznych).
Woźniczko, J. (2019) Konsultacje społeczne jako narzędzie partycypacji publicznej. Opracowania tematyczne. OT-666 (Warszawa: Kancelaria Senatu, Biuro Analiz i Dokumentacji Korespondencji), available at https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/171/plik/ot_666.pdf (January 10, 2020).
Zalejski, J. (2013) Rola konsultacji społecznych w zarządzaniu jednostką samorządu terytorialnego na przykładzie gminy Wasilków, Ekonomia i Prawo, 12(1), pp. 47-56, https://doi.org/10.12775/EiP.2013.004.
Zasady dialogu społecznego. Dokument programowy Rządu przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 22 października 2002 r. Załącznik nr 1. Dialog społeczny – istota, pojęcia, metody (Warszawa: Rada Ministrów).
Zychowicz, Z. (2014) Konsutacje społeczne w samorządzie (Szczecin: Instytut Rozwoju Regionalnego).
